Бәрәскә мәчете

Шиһабетдин Мәрҗанинең “Мөстәфадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар” исемле тарихи хезмәтендә күрсәтелгәнчә,  Бәрәскәдә зур таш мәчетне   мәшһүр  сәүдәгәр Ибраһим  Йосыф улы салдыра. 

Ибраһим Борнаев Екатерина II шәхси үтенеч белән мөрәҗәгать итеп, үз авылында таш мәчет төзергә рөхсәт сорый, һәм 1769 ук Түбән Бәрәскә авылы  Беренче  җәмигъ мәчете халыкка хезмәт итә башлый.

Традицион татар архитектурасы белән “Петербург бароккосы” элементлары кушылып эшләнгән  Бәрәскә мәчете ике катлы, ике заллы, түбәдәге манарасы белән була.

1930 елда Олы Әтнә авылы район үзәге булгач, ВКПб-ның Әтнә район комитетына бина кору өчен кирпеч кирәк була, «иске тормышны җимереп, яңа матур тормыш» төзү максатыннан, Түбән Бәрәскә мәчетен җимереп, шуның кирпечләреннән райком бинасы салырга ташый  башлыйлар.

Авыл  халкы бердәм  булып, мәчетне җимерүдән саклап кала. Мәчетне кире коралар, ләкин гөмбәзне эшләргә осталар булмый инде, гади түшәм генә җәяләр. Диварларның җимергән өлешен дә элеккечә ясый алмыйлар, бик матур фигуралы тәрәзәләр урынына туры почмаклы тәрәзәләр ясап куялар.

2019  елда  борынгы  мәчетне яңадан  торгызу  эше  башлана. Беренчел  кыяфәтәнә  кертелгән мәчет  2020  елның  июль  аенда  авыл  халкын  моңлы  азан  тавышы  белән  үзенә  чакырачак.

Алсу Хәйруллина,
Әтнә районы,
Бәрәскә авылы