Туган авылым — Балыклы

Мәктәптә укыган елларда авылның ун, егерме, утыз елдан соң нинди буласын күзаллап инша язуыбыз истә калган. Беренче хыялыбыз — асфальт юллар иде. Язгы, көзге өзеклекләрдә, җәйге яңгырлар күпкә киткәндә, резин итектән йөрү үзәккә үткән, күрәсең.   «Эх, үкчәле туфлилардан шак-шок кына клубка барсаң иде,» — диюләр хәтердә. Клубы да иске, тәрәзәләре җиргә тиеп тора, тәбәнәк сәхнәле бер зал, кыш көне өс киемен салу юк, суык чөнки. Икенче теләгебез шул — яңа клублы  булу. Хыялларның шактые мин мәктәп тәмамлаганчы, әле совет чорында чынга ашты да. Йортларга газ керде, авыл халкы кышка утын хәстәрләүдән,  иртүк торып мичкә ягудан котылды. Иркен, якты мәдәният йорты, фельдшерлык пункты, башлангыч мәктәп салынды. Туган авылым Балыклы зур түгел, әмма колхозның иң ышанычлы бригадасы иде. Халкы тырыш булганга. Ә колхоз рәисләре гел өстән билгеләнеп, читтән килде. Әлбәттә, аларның төп максаты   күбрәк ит, сөт җитештереп, икмәк үстерү булып,  авылларны кайгырту  юк дәрәҗәдә иде. Мәктәпне бетереп, шәһәргә укырга киткәннәр шунда төпләнде. Авылда калучылар да бар. Шагыйрь Фәнис Яруллин язганча, «бөртек белән җиргә күмеп хыялларын, таба алар ак бәхетне кара җирдән». Замана җилләре Балыклыны  да читләтеп үтми.  Йортлар бушап калгалый. Шөкер, нигезләрен кычыткан басмый, Себер ягына «озын акчага» киткәннәр кире кайта. Гаилә корган яшьләр кала.  Егерме-утыз ел элек без күз алдына да китермәгән ике катлы, бар уңайлыклары булган йортлар салып чыгалар.  Авылым урамында бала -чага уйный, кырларда иген үсә, ихата тулы мал-туар, кош-корт. Һәр йортта ихтирам белән телгә алынучы шәхес — Газинур Хатим улы Хәбибрахманов. «Урал» хуҗалыгы рәисе. Балыклыда туып үскән. Инвесторлар кертми колхозны саклап калып, ул гына да түгел, Татарстанда иң алдынгыларның берсенә әверелдергән җитәкче ул.  Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре, «Алтын йөрәкле кеше» бәйгесенең «Шәфкатьлелек» номинациясе лауреаты, «Ел җитәкчесе» исеменә лаек булганы бар. Кешенең эшенә карап бәя бирәләр — ә бу дәрәҗәләргә  ирешкәнче Газинур Хәбибрахмановка аз тир түгәргә туры килми. 2000-нче елда ул кабул итеп алганда,  «Урал» тарала башлаган хуҗалык була. Эш юк икән, яшьләрнең шәһәр ягына каеруы мәгълум. Хуҗалыкны күтәрүдән башлый. «Урлап түгел, эшләп көн күрегез,» — ди, кыек ятканны-ятмаганны күтәреп кайтучыларны очратканда. Хәзер «Урал» хуҗалыгында ике мегаферма гөрләп эшли, дәүләт алдында бурычлары да юк, кредитларга да өмет багламыйлар. Егерме ел җитәкче булып эшләү дәверендә ул гади булып кала килә. Туып үскән нигезендә яши, тормыш иптәше Зөләйха белән өч бала тәрбияләп үстерәләр. Балыклыда матур бер үзгәреш булса, халык «Газинурга рәхмәт!»- ди. Чыннан да аның кебек авылы кебек җан атучылар сирәктер. Хәзер Балыклы сылулары матур туфлилардан йөри —  үзәк урамда асфальт. Без, пионерлар, инша язганда,  уйга да кермәгән күренеш — авылыбыз мәчетле. Алты чишмәнең барысы да караулы, элеккечә челтерәп агып утыралар. Нинди генә уңай үзгәреш булмасын — ул колхоз ярдәме белән.  Узган ел «Бөр буенда Балыклы» дип исемләнгән китап чыкты. 830  битле, өч килодан артык авырлыктагы саллы басма. Анда  авылның патша документларында беренче тапкыр 1678-нче елда искә алынган чорыннан башлап бар тарихы урын алган . Язу кирәклеге турында сүз чыгу белән хуплап күтәреп алучы һәм ярдәм кулын сузучы — Газинур Хәбибрахманов. «Хуҗалык эшләре әйбәт баргач,  кассада акча бар,  халыкка да ярдәм итеп була, шушындый китаплар чыкканда үз хисабыбызга күтәрә алабыз,» — ди ул. Бер нөсхәсе өч меңгә төшә, һәр йортка берсен бушлай бирделәр. Икенче бер игелекле эш — үзара салым акчасына һәм колхоз ярдәме белән авылыбыз уртасында мемориал төзелә. Диварда рус-япон, беренче бөтендөнья, фин, Бөек Ватан сугышында катнашып исән кайту бәхетенә ирешкәннәр, яу кырында башларын салган авылдашларыбызның, тол хатыннарның исем-фамилияләре. Бу — олы эшләрнең башы гына әле. Авылны үзгәртеп кору буенча махсус проект язып 8 миллион күләмендә Президент гранты отканнар. Яңа суүтем каланчасы  бораулатырга,  су һәм газ торбаларын алыштырырга ниятлиләр. Хәтта электр чыбыкларын да җир астыннан сузарга.  Яңа медпункт, башлангыч мәктәп салыначак. Спорт яратучыларга волейбол мәйданчыгы карала- анысы аерым проект, федераль казнадан ике миллион бирелә. Авыл аша агучы инеш буенда  ял паркы ясау планы бар. Чыгымнарның яртысы федерациядән булса, яртысы — хуҗалыктан. Яңа урында нигез коручы яшьләр бар.  Тырышканда, авылны сакларга да, үстерергә дә була, ди Газинур Хәбибрахманов.

Фәнзилә Салихова,
Кукмара районы,
Балыклы авылы

Тулысынча «Татарлар» газетасында укырсыз.